بررسی استحکامات دفاعی غرب ایران در عصر آهن iii

با توجه به فعالیت های باستان شناسی و داده های موجود، فرهنگهای مختلفی در غرب ایران شکل گرفته است. این ناحیه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعت ممتازی که دارد، از دیرباز سکونت گاه انسان بوده است. بی شک عصر آهن iiiیکی از مهم ترین دوره های اعتلای هنری در دوران تاریخی به حساب می آید که پیش زمینه و پایه گذار هنر امپراتوری بزرگ هخامنشی بوده است. اما در عین حال، این عصر یکی از مبهم ترین ادوار تاریخی ایران نیز به شمار می رود. یکی از چالش های مهم باستان شناسی عصر آهن iii در غرب ایران کمبود مواد و مدارک فرهنگی در ارتباط با استقرارهای این دوره است. اما در این میان، داده های معماری که به واسطه ی اهمیت کمی و کیفی آن در میان باستان شناسان از جایگاه رفیعی برخوردار است ما را در جهت شناخت فرهنگ این دوره یاری می رساند. امنیت و دفاع از حریم، همواره از دغدغه های اصلی انسان محسوب می شده است. ساختار معماری، با توجه به شرایطی که در عصر آهن iii بر غرب ایران مستولی بوده و مردم بیش از هر چیز درگیر جنگ و گریز بودند، اهمیت ویژه ای می یابد. بهترین موضوعی که می تواند ما را در شناخت بیشتر از این دوره یاری نماید، همانا نقش مهم تأسیسات دفاعی موجود در فرهنگ شان است. با استناد به متون آشوری و نوشته های یونانیان و همین طور حفاری ها و کشفیات باستان شناسی در محوطه های منتسب به ماد، مثل تپه نوشیجان، گودین تپه، باباجان تپه، گوشه ای از تمدن ماد آشکار می گردد. منابع اطلاعاتی از اوضاع تاریخی مادها بیشتر مبتنی بر آثار آشوری، به ویژه نقش برجسته های آن هاست که ضمن ارائه جنبه هایی از روابط اجتماعی و اقتصادی، پاره ای از ویژگی های معماری آن دوره را نیز بیان می کنند. با توجه به این منابع، می توان تصویری از استحکامات این دوره به دست آورد. در این پژوهش، معماری دفاعی منطقه غرب ایران در عصر آهن iii بررسی و تحلیل شده و هم چنین مقایسه آن با تأسیسات دفاعی مناطق هم جوار صورت گرفته است. به این ترتیب، پژوهشی به منظور ارزیابی سیستم معماری دفاعی غرب ایران در عصر آهنiii که هدف عمده ی این رساله است، صورت می گیرد تا نسبت به رفع کمبود پژوهش های تطبیقی در رابطه با شناخت و تحلیل معماری دفاعی در تحقیقات باستان شناسی عصر آهن iii گامی برداشته شود.